Tam quan nội chùa Bái Đính

Tam quan nội chùa Bái Đính được xây dựng bằng gỗ tứ thiết, kiến trúc theo kiểu lộng tàn, chồng giường, tiền bẩy, hậu bẩy, xà nách, cao tới đỉnh 16,5m, chiều dài 32m, chiều rộng 13,5m. Điều độc đáo là có 4 cột cái bằng gỗ tứ thiết, mỗi cột cao 13,85m; đường kính 0,87m; nặng khoảng 10 tấn. Cột trung ở Tam quan nội có bốn cột, mỗi cột cao 11m, đường kính 0,75m. Cột con ở bốn mặt, gồm 16 cột, mỗi cột cao 5m, đường kính 0,65m. Tất cả 24 cột đều được đặt trên tảng đá hoa sen hình vuông cao 0,2m. Tảng đá ở cột cái mỗi cạnh dài 1,4m; tảng đá ở cột trung mỗi cạnh dài 1,2m; tảng đá ở cột con mỗi cạnh dài 0,9m.

Tam quan nội có ba tầng mái uốn cong ở bốn phía, tổng cộng 12 mái, lợp bằng ngói men ống Bát Tràng màu nâu sẫm. Các góc của mái đều có đầu đao xây cong lên như hình đuôi chim phượng. Trên nóc của mái tầng 3 là hai đầu kìm chầu mặt nguyệt.

Tam quan là ba cửa: cửa Hữu, cửa Vô ở hai bên và cửa Đại ở giữa. Ba cửa đều lắp cánh cửa ở phía ngoài, gian giữa rộng 7,2m; có 4 cánh cửa, mỗi cánh cửa cao 3,8m; rộng 1,47m. Hai gian bên mỗi gian rộng 6,3m, cũng có 4 cánh cửa, mỗi cánh cửa cao 3,8m; rộng 1,26m. Các cánh cửa đều làm bằng gỗ lim theo kiểu thượng song hỷ kép thông phong, hạ bản. Tam quan nội đã sử dụng đến 550 khối gỗ tròn. 

Ngoài ba cửa chính, hai phía đông và tây còn có hai gian hồi là hai gian phụ. Như thế Tam quan nội có 5 gian. Ở hai gian phụ đặt hai tượng Hộ Pháp bằng đồng, mỗi tượng cao 5,5m; nặng 12 tấn. Tượng Hộ Pháp ở cửa bên phải là Khuyến thiện, có bộ mặt hiền lành, miệng mỉm cười. Tượng Hộ Pháp ở cửa bên trái là Trừng ác, mắt nhìn thẳng, to, tạo sự kiên quyết, cứng rắn, phẫn nộ trước tội ác, mặc áo giáp, tay cầm binh khí, rất dữ tợn. Hai tượng Hộ Pháp này còn gọi là Ông Thiện, Ông Ác.